Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010

Αγροτουρισμός: Η μοναδικότητα ενός νέου τουριστικού προϊόντος (του Θεόδωρου Χαρτοματσίδη)

Με αφορμή την 6η Συνάντηση Αγροτουριστικών Επιχειρήσεων που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στην Κερκίνη στις 31 Οκτωβρίου με σκοπό τη δημιουργία Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Αγροτουρισμού θα ήθελα να σταθώ στη σημασία της ποιοτικής αναβάθμισης, και την αναγκαιότητα προβολής και προώθησης τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών μέσα από τη σύσταση δικτύων επιχειρήσεων, με σκοπό την ανάπτυξη του αγροτουρισμού στην ελληνική ύπαιθρο, μια ανάπτυξη που δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, φέρνει εισόδημα, δίνει πνοή και ζωντάνια στην ελληνική ύπαιθρο.


Αναμφισβήτητα ο τουρισμός συμβάλλει καθοριστικά στην ταχύρυθμη οικονομική ανάπτυξη και στη δραστική μείωση της ανεργίας στη χώρα μας. Δεν είναι τυχαίο ότι συνεισφέρει περίπου στο 18 % του ΑΕΠ, αν ληφθούν υπόψη και οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις του στο σύνολο της οικονομίας. Στον ελληνικό τουρισμό απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα περίπου 800.000 εργαζόμενοι, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων δραστηριοποιείται στην περιφέρεια και σε μικρού ή μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις. Είναι γνωστό ότι με κάθε δωμάτιο ξενοδοχείου ή άλλης μορφής καταλύματος που γεμίζει, δίνεται απασχόληση και εισόδημα σε δεκάδες άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως η γεωργία, οι μεταφορές, ο κλάδος εστίασης, τα καταστήματα λιανικής κλπ. Ωστόσο για να μπορέσει ο τουρισμός να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη δυναμική και να βοηθήσει ακόμη περισσότερο στην οικονομία της χώρας θα πρέπει εκτός από τον παραδοσιακό τουρισμό να αναπτύξει και άλλες εναλλακτικές μορφές τουρισμού.

Ο αγροτουρισμός λοιπόν είναι μια ήπια μορφή βιώσιμης ανάπτυξης και πολυδραστηριότητας στον αγροτικό χώρο, με την οποία ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τις αγροτικές περιοχές, τις αγροτικές ασχολίες, τα τοπικά προϊόντα, την παραδοσιακή κουζίνα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων, τα πολιτισμικά στοιχεία και τα αυθεντικά χαρακτηριστικά του χώρου αυτού, πάντα με σεβασμό προς το περιβάλλον και την παράδοση. Επίσης, η δραστηριότητα αυτή φέρνει τον επισκέπτη σε επαφή με τη φύση καθώς και με τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο, στις οποίες μπορεί να συμμετέχει, να ψυχαγωγηθεί και να νοιώσει τη χαρά της περιήγησης, της γνώσης και της ανακάλυψης.

Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας πως το τουριστικό προϊόν είναι σύνθετο, ιδίως στη σύγχρονη εποχή όπου ο τουρισμός αλλάζει από παθητική σε ενεργητική μορφή, από την απλή επίσκεψη σε ένα τόπο και την παροχή καλής ποιότητας υπηρεσιών διαμονής και διακίνησης προς την αναζήτηση της εμπειρίας. Αυτό προϋποθέτει ποιότητα και ποικιλία σε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών που επηρεάζει πρακτικά όλους τους τομείς δραστηριοτήτων και τις υποδομές, ουσιαστικά δε όλη τη λειτουργία του κράτους και της κοινωνίας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Οι προκλήσεις ως προς τον τουρισμό το 2008 είναι άμεσα συνυφασμένες με τις γενικότερες προκλήσεις αναδιάρθρωσης της ελληνικής κοινωνίας για μια Ελλάδα διεθνώς ανταγωνιστική με επίκεντρο την ποιότητα, με μέτρο τον άνθρωπο.

Στο πλαίσιο της παγκόσμιας αναδιάρθρωσης του τουρισμού, η κεκτημένη εικόνα της Ελλάδας είναι καλή. Περιορίζεται όμως στο μοτίβο ήλιος – θάλασσα (που είναι πλεονεκτήματα πια και άλλων προορισμών) και στον μαζικό τουρισμό που είναι ήδη κορεσμένος. Άλλωστε, ο κορεσμός και η κρίση του μαζικού τουρισμού είναι διεθνές φαινόμενο. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, η τάση τα τελευταία χρόνια ευνοεί την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού της υπαίθρου. Ο σύγχρονος, υψηλών προδιαγραφών τουρίστας αποζητάει ένα συνολικό πακέτο παροχής ποιοτικών υπηρεσιών και υποδομών, όχι σε ένα οποιοδήποτε, απρόσωπο περιβάλλον, αλλά σε χώρες και περιοχές με μοναδικά στοιχεία φυσικής ομορφιάς, παραδοσιακής ταυτότητας, πολιτισμού και ιστορίας.
Η Ελλάδα τα συγκεντρώνει όλα αυτά. Διαθέτουμε μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα ως ταξιδιωτικός προορισμός με διαφοροποιούμενο τουριστικό προϊόν. Κι αυτό ακριβώς είναι που κάνει την ειδοποιό διαφορά του αγροτουρισμού: επιμηκύνει την τουριστική περίοδο και δημιουργεί πρόσθετο εισόδημα για τον αγρότη και γενικότερα για τις τοπικές κοινωνίες, διασφαλίζοντας παράλληλα τη σύζευξη της περιφερειακής ανάπτυξης με τη φυσική ομορφιά, την παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου. Γι’ αυτό και ο αγροτουρισμός έχει καταστεί ένα από τα βασικά και συνεχώς ανερχόμενα, τουριστικά προϊόντα στις αγορές ιδιαίτερα της Ευρώπης.

Ο αγροτουρισμός αποτελεί το ιδεώδες όχημα για να ανακαλύψει ο ξένος τουρίστας την «άλλη Ελλάδα».  Την άγνωστη ακόμη και για τους περισσότερους ίσως Έλληνες τουρίστες.

Μια Ελλάδα που βρίσκεται μακριά από τις πολυσύχναστες λεωφόρους του μαζικού τουρισμού. Η ελληνική φύση δεν εξαντλείται στις παραλίες της! Διακρίνεται για τη μοναδική ομορφιά αλλά και ποικιλία της, που συναγωνίζεται την ποικιλία των ιστορικών – πολιτιστικών μνημείων και συνδυάζεται με την ιδιαίτερη παράδοση και φυσιογνωμία κάθε περιοχής. Η ποικιλομορφία αυτή φυσικού κάλλους – ιστορίας – παράδοσης καθιστά την αγροτουριστική Ελλάδα πραγματικά μοναδική, την αναδεικνύει σε ιδεώδη προορισμό για τον συνειδητοποιημένο και υψηλών απαιτήσεων Ευρωπαίο τουρίστα.

Το σύγχρονο μοντέλο αγροτουριστικής – εναλλακτικής ανάπτυξης είναι αυτό που έχει καθιερωθεί στην Ευρώπη: αποβλέπει στην ολιστική ανάπτυξη ενός τόπου και προβλέπει ολοκληρωμένες δράσεις, βασισμένες στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής, με στόχο τη συνδυασμένη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάδραση. Το αγροτουριστικό κατάλυμα γίνεται κέντρο ποικίλων δραστηριοτήτων (αθλητικών, πολιτιστικών, ψυχαγωγικών κλπ.) που ενισχύουν συνολικά την οικονομική και κοινωνική ζωή μιας περιοχής και ενθαρρύνουν την προσέλκυση νέων επενδύσεων. Είμαστε πράγματι μια χώρα στην οποία μπορεί να αναπτυχθεί ένα ασύγκριτο αγροτουριστικό προϊόν. Η Ελλάδα των παρθένων βουνών, των μαγικών μονοπατιών, των σπάνιων λουλουδιών και βοτάνων, της ζωντανής παράδοσης και της ζεστής φιλοξενίας, είναι μια χώρα ουσιαστικά άγνωστη – την οποία ο ξένος (αλλά και ο Έλληνας) τουρίστας δεν ξέρει και αξίζει να γνωρίσει. Θεωρώ ότι αυτή η «άλλη Ελλάδα» αντιπροσωπεύει το μέλλον του ελληνικού τουρισμού.

Απαραίτητη προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι η δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η συγκυρία είναι θετική για τον ελληνικό τουρισμό, ώστε να πετύχει σήμερα όσα δεν πέτυχε την τελευταία εικοσαετία, αρκεί να ληφθούν γενναίες αποφάσεις που θα αγνοήσουν κομματικά, τοπικιστικά και διάφορα άλλα μικροσυμφέροντα.

* Ο Θεόδωρος Χαρτοματσίδης είναι Διευθυντής του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού στις Βρυξέλλες για το Βέλγιο & το Λουξεμβούργο

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα τοπικά ΜΜΕ τον Οκτώβριο του 2008

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου